Yaşam boyu kendi kendini yenileme ve farklı, tamamen olgun hücrelere dönüşebilme kapasitesine sahip hücrelerdir. İhtiyaç olduğu zaman kendilerinden sonraki hücrelere farklılaşarak, hücrelerin gelişimini, olgunlaşmasını ve çoğalmasını sağlarlar. Damar yolu ile verildiğinde kemik iliğine yerleşir ve Hematopoezi (kan hücrelerinin oluşumu) başlatırlar.

HLA, bir kişinin dokusunun diğer bir kişiye ne kadar uyduğunu gösterir. HLA doku tipi kalıtsal olup, kişinin kardeşleri, varsa ikizi en iyi eşleşme ihtimali olan kişilerdir. Hastanın ailesi içerisinde eşleşme bulunamaz ise tarama akraba olmayan kişiler arasında yapılmaya başlanır. Bir bağışçının, bir hasta için uygun olduğunun belirlenmesi, HLA doku tiplerinin eşleşmesi ile olur. Bağışçı ve hastanın HLA sonuçlarının yüksek oranda eşleşmesi, en iyi nakil sonucunun alınmasına neden olur.1

1. https://www.kanver.org/Sayfa/kan-hizmetleri/kok-hucre-bagisi/53

• Kemik iliği kanserleri
• Lenfomalar
• Çeşitli organ kanserleri
• Kemik iliğinin yetersiz çalıştığı veya çalışmadığı durumlar
• Kalıtsal anemiler
• İmmün yetersizlikler
• Kalıtsal metabolik hastalıklar

1. https://www.kanver.org/Sayfa/kan-hizmetleri/kok-hucre-bagisi/53

• 1- 18-50 yaş aralığında olmalıdır.2- Sağlıklı bir kişi olmalıdır.(Hepatit B, Hepatit C ve Sifiliz hastalığı geçirmemiş olan, kronik hastalığı bulunmayan, kanser, HIV ( AIDS ) tanısı almamış olan kişiler)1
  1. https://www.kanver.org/Sayfa/kan-hizmetleri/kok-hucre-bagisi/53

• Size en yakın Gönüllü Verici Merkezi ve Sabit Kan Alma Merkezlerinde kök hücre bağışı ile ilgili bilgilendirme alabilir ve kök hücre bağışında bulunabilirsiniz.1
  1. https://www.kanver.org/Sayfa/kan-hizmetleri/kok-hucre-bagisi/53

Bağışçı 18-50 yaş aralığında olmalıdır. Bilgilendirilmiş onam vermiş, sağlıklı birey olma koşulları aranmaktadır. Bu koşulların sağlanması durumunda kişi kök hücre bağışında bulunabilir.1

1. https://www.kanver.org/Sayfa/kan-hizmetleri/kok-hucre-bagisi/53

Bağışçılar kök hücre bağışı işlemi öncesinde isim-soy isim, doğum tarihi (gün/ay/yıl), TC kimlik numarasını içeren nüfus cüzdanı ve kalıcı adres bilgilerini vererek kendilerini tanıtmalıdır. Kimlik ibrazı yasal zorunluluktur.1

1. https://www.kanver.org/Sayfa/kan-hizmetleri/kok-hucre-bagisi/53

Kişi kök hücre bağışı için başvurduğunda, bilgilendirme ve onay formundaki kişisel ve sağlıkla ilgili soruları eksiksiz cevaplandırıp bu formu imzalayıp onaylamak zorundadır. İstenen bilgilerin, özellikle adres ve iletişim bilgilerinin eksiksiz doldurulması, bir hasta ile uyum olması durumunda bağışçı ile iletişime geçme aşamasında önem arz etmektedir. Kök hücre bağışçı adayı olduktan sonra adres veya iletişim bilgilerinizin değişmesi halinde ilerleyen süreçte size ulaşabilmemiz için Türk Kızılay’ına başvurarak bilgilerinizi güncellemeniz gerekmektedir.1

https://www.kanver.org/Sayfa/kan-hizmetleri/kok-hucre-bagisi/53

TÜRKÖK projesi kapsamında kök hücre bağışçı adaylarından bulaşıcı hastalıklar açısından Serolojik testlerinin çalışılması, kan grubunun belirlenmesi ve doku tiplemesi yapılabilmesi için 3 tüp numune alınmaktadır. Bulaşıcı hastalık testlerinin negatif çıktığı bağışçı adaylarının doku tipleme numunesi T.C. Sağlık Bakanlığı’na ait Doku Tipleme Laboratuvarı’na teslim edilmekte ve burada analiz işlemleri tamamlanmaktadır. Doku tipleme sonuçları Kemik İliği Bankası veri tabanına aktarılmaktadır. T.C. Sağlık Bakanlığı TÜRKÖK Birimi’ne yapılan hasta başvuruları sonucunda veri tabanı taranmaktadır. Bir hasta ve bağışçı adayı arasında uyum tespit edildiğinde, Türk Kızılay’ı olarak sizinle tekrar iletişime geçilecek ve yaptığınız bağışla ilgili onayınız istenecektir. Bu aşamadan sonra kök hücre bağışı ile ilgili süreç başlamış olacaktır. Yani ilk aşamada verilen kan, kök hücre için değil gerekli testlerin yapılabilmesi içindir.1

1. https://www.kanver.org/Sayfa/kan-hizmetleri/kok-hucre-bagisi/53

Periferik kök hücre toplama ve kemik iliği bağışı yöntemi olmak üzere iki yöntem uygulanmaktadır. Yöntem ile ilgili bağışçı adayının tercihi ön planda tutulmaktadır. Bazı durumlarda hastanın ve bağışçı adayının sağlık durumu göz önünde bulundurularak nakil merkezi tarafından hangi yöntemin seçileceğine karar verilebilmektedir. En çok tercih edilen yöntem Periferik kök hücre toplama yöntemidir.1

1. https://www.kanver.org/Sayfa/kan-hizmetleri/kok-hucre-bagisi/53

Kök hücreler devamlı olarak kendini yenileyebilme özelliğine sahip olduğu için bağış işleminden sonra bağışçının kök hücreleri belirli bir sürede tekrar eski sayısına ulaşacaktır.1

1. https://www.kanver.org/Sayfa/kan-hizmetleri/kok-hucre-bagisi/53

Kök hücre bağışçısı adayı olmak için bir defa örnek vermeniz yeterlidir. İkinci bir kayda gerek bulunmamaktadır.¹

1. https://www.kanver.org/Sayfa/kan-hizmetleri/kok-hucre-bagisi/53

• Periferik yöntemde, bağışçının hastaneye yatması gerekmemektedir, anesteziye ihtiyaç duyulmaz.
• Kemik iliği yönteminde aşılamaya ihtiyaç duyulmamaktadır ve tek seferde çok sayıda kök hücre elde edilmektedir.¹

1. https://www.kanver.org/Sayfa/kan-hizmetleri/kok-hucre-bagisi/53

Kronik hastalığı olan ve bu yüzden düzenli ilaç kullanması gereken kişilerin doktor tarafından değerlendirilmesi gerekmektedir.¹

1. https://www.kanver.org/Sayfa/kan-hizmetleri/kok-hucre-bagisi/53

Türk Kızılay’ı olarak kök hücre bağışçısı kazanımı görevimizi, yerine getirirken bağışçı adaylarımızı yapacakları bağış konusunda uygun şekilde bilgilendirmeyi, misyon olarak belirlemiş bulunmaktayız. Ayrıca nakil bekleyen tüm hastalara umut olma arayışında olduğumuzu belirtmek isteriz. Bu sebeple çalışmalarımızı tek bir hastaya yönelik yapmamakta, belki de ileride bir eşleşme olduğunda vazgeçmeyecek bağışçı adayları kazanımına yönelik yapmaktayız.

Tüm hastalar için bağışçı adayı olmayı kabul ediyor, herhangi bir hastaya bir eşleşme durumunda kök hücre bağışında bulunmak istiyorsanız sizleri Türk Kızılay’ı merkezlerine bekleriz.¹

1. https://www.kanver.org/Sayfa/kan-hizmetleri/kok-hucre-bagisi/53

• Periferik kök hücre bağışında, aşı uygulaması sonrasında kök hücre toplanmasının ardından; geçici halsizlik hissi, ateş, geçici grip benzeri belirtiler, genel vücut ağrıları; dalak bölgesinde dolgunluk hissi görülebilir.
• Kemik iliği bağışında, dikiş gerektiren bir kesi oluşmaz. Bağışçı genellikle ertesi gün kan tetkikleri yapıldıktan sonra taburcu edilir. Ancak kalça bölgesinde 1-2 gün sürebilen bir ağrı meydana gelebilir. Anesteziye bağlı olarak geçici boğaz ve baş ağrısı gözlenebilir.¹

1. https://www.kanver.org/Sayfa/kan-hizmetleri/kok-hucre-bagisi/53

İletişim bilgilerinize rahat ulaşılabilmesi açısından bulunduğunuz ülkedeki kemik iliği bankasına başvuru yapmanız daha doğru olacaktır. Türkiye olarak dünyadaki diğer Kemik İliği Bankaları’ndan da tarama yapabildiğimiz için sizin verilerinize uygun bir hasta eşleşmesi olduğunda sizinle iletişime geçilebilecektir.¹

1. https://www.kanver.org/Sayfa/kan-hizmetleri/kok-hucre-bagisi/53

Kök hücre toplama işleminden sonra hücre sayısının yeterli miktara ulaşmasını beklemek açısından 3 aylık bir süre yeterlidir. TÜRKÖK Projesi kapsamında bir hastayla uyumunuz tespit edildiğinde ve sizden kök hücre toplama işlemi gerçekleştirildiğinde veri tabanında 1 yıl boyunca inaktif hale getirilmekte olup, tarama yapılmamaktadır. 1 yılın sonunda TÜRKÖK Kemik İliği Bankası veri tabanından aksi bir talebiniz olmadıysa kaydınız otomatik olarak aktif hale getirilecektir.

1. https://www.kanver.org/Sayfa/kan-hizmetleri/kok-hucre-bagisi/53

Aşılama süreci Aferez merkezlerinin bulunduğu yerlerde yapılmaktadır. Eğer yaşadığınız şehirden farklı bir şehirde bulunan Aferez merkezinde işlemler yapılacaksa iş yerinizden T.C. Sağlık Bakanlığı aracılığı ile izin alınmaktadır.

1. https://www.kanver.org/Sayfa/kan-hizmetleri/kok-hucre-bagisi/53

Türk Kızılay’ına kök hücre bağışçısı adayı olmak için bir kere numune vermiş olmanız yeterlidir. Türk Kızılay’ına vermiş olduğunuz numuneler kök hücre bağışı işlemi değildir, kök hücre bağışçısı adayı olmanızı sağlar. Kök hücre bağışçı adaylarına ait doku verileri TÜRKÖK Kemik İliği Bankası veri tabanında 55 yaşına kadar saklanmaktadır. Bir hasta ile uyumunuzun gerçekleşmesi durumunda sizinle iletişime geçilecektir. Uyum tespit edilmediği sürece tarafınıza geri dönüş yapılmayacaktır.¹

1. https://www.kanver.org/Sayfa/kan-hizmetleri/kok-hucre-bagisi/53

04.05.2016 tarihi itibari ile TÜRKÖK Ulusal Kemik İliği Bankası’nın, Dünya Kemik İliği Bankası’na üyelik işlemleri tamamlanması ile yurt dışı hastalar için de eşleşme talepleri gelmeye başlamıştır.

1. https://www.kanver.org/Sayfa/kan-hizmetleri/kok-hucre-bagisi/53

Bağışçının onay vermesi durumda kök hücre toplama işlemi ülkemizdeki uygun bir Aferez merkezinde yapıldıktan sonra toplanan kök hücreler hastanın bulunduğu ülkeye gönderilecektir.

1. https://www.kanver.org/Sayfa/kan-hizmetleri/kok-hucre-bagisi/53

Dünya’nın her yerinde kök hücreye ihtiyacı olan hasta sayısı oldukça fazladır. Buna karşılık bu hastalar için gerekli olan sağlıklı kök hücrelerin, hastaların dokusu ile uyuşma olasılığı çok düşüktür. Tüm bunlar düşünüldüğünde bu olasılığı artırmanın tek yolu, milyonlarca bağışçının doku analizini içeren dünyadaki bütün kemik iliği bankalarının verilerinin paylaşıldığı bir havuzun oluşmasından geçmektedir. Halen ülkemizdeki hastalar için kemik iliği taraması bu havuzdan yapılmaktadır. Bu nedenle ülkemize ait veri tabanı dünyadaki bütün kemik iliği bankalarının verilerinin bulunduğu havuz ile paylaşılmaktadır.¹

1. https://www.kanver.org/Sayfa/kan-hizmetleri/kok-hucre-bagisi/53